Werken met zero-emissie materieel leidt tot een nieuwe vorm van energielogistiek: energie naar de bouwplaats brengen en laden op de bouwplaats efficiënt plannen. We stellen de optimale energielogistiek vast voor de inzet van elektrisch materieel op bouwplaatsen en brengen dat in praktijk.
Energie van en naar je materieel brengen kost tijd en daarmee geld. Zeker bij een groot project. Een goede planning en uitvoering is essentieel om deze kosten te minimaliseren.
Door vroegtijdig na te denken over je energievoorziening op/nabij de bouwplaats optimaliseer je de energielogistiek. Daarmee voorkom je bijvoorbeeld het heen en weer brengen van accupakketten, met bijkomende aanvullende kosten en uitstoot.
Maak een inventarisatie van de plannen van jouw opdrachtgevers over de uitvragen die zij in de komende jaren gaan doen. Vraag hierbij of zij het SEB-convenant hebben ondertekend, en zo ja, voor welk niveau: basis of ambitieus. Dit geeft een goede indicatie van welke mobiele werktuigen je mag inzetten op toekomstige klussen. Doe dit tijdig, want de levertijden van emissievrij bouwmaterieel kunnen oplopen tot wel twee jaar. Mocht je al flink hebben geïnvesteerd in schoon materieel, laat je opdrachtgevers dit dan vooral weten, zodat jullie samen de inzet kunnen optimaliseren. Check naast machines aanschaffen of ombouwen de mogelijkheden om te huren via platformen (zoals Emission-0) of direct bij concullega’s.
Zorg dat de benodigde energiebehoefte helder is en dat je een scan hebt van bestaande netaansluitingen of laadinfra op en/of in de buurt van de bouwplaats. Gebruik waar mogelijk vaste stroompunten dichtbij de bouwplaats om accutransport en bijbehorende uitstoot te voorkomen. Denk hier bijvoorbeeld aan de ladder van laden en stroomkaart.nl.
Zorg voor specifieke trainingen over het gebruik, onderhoud en de veiligheid van elektrisch materieel. Veel is nieuw en moet worden doorgrond: de startprocedure en laadwijze van de machines verschillen bijvoorbeeld onderling sterk. Kennis en ervaring opdoen en deze binnen en buiten de organisatie delen, is van belang om de overgang naar ZE werken mogelijk te maken.
In de praktijk blijkt dat machines die af fabriek elektrisch zijn, minder storingsgevoelig en eenvoudiger te onderhouden zijn. Daarnaast kunnen storingen en garantiekwesties uitdagingen opleveren bij ombouwmachines, omdat je met de driehoek machineleverancier-batterijleverancier-omvormerleverancier te maken hebt.
Inzicht in het energieverbruik van elektrische mobiele werktuigen helpen om de inzet en het laadproces te optimaliseren. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het gebruik van:
Portals om gegevens uit voertuigen te exporteren zijn in de praktijk nog onvoldoende beschikbaar en lastig toegankelijk. Eis daarom bij aanschaf van een elektrisch materieelstuk voor de hele levensduur volledig inzicht en toegang tot de data van jouw machine.
In de praktijk blijkt dat verhuurders en fabrikanten niet altijd begeleiding bieden bij het gebruik en laden van ZE-materieel, terwijl dit voor elk type machine anders kan zijn. Vraag daarom altijd om een laadinstructie, zodat het materieelstuk veilig wordt geladen.
Plan de energielogistiek zorgvuldig, want onvoldoende aandacht kan leiden tot hoge kosten en vertragingen. De ervaring leert dat de impact en kosten van energielogistiek per project sterk variëren. Daarnaast kan de energielogistiek een significante impact hebben op de uitstoot.
Houd rekening met vermogensverlies door weersomstandigheden, vooral tijdens de winter. Zo voorkom je onverwachte stilstand. Bij lage temperaturen kost het opwarmen van de batterij en de cabine extra energie. Houd dus voldoende marge aan, afhankelijk van de omstandigheden.
Elektrische mobiele werktuigen verschillen van fossiel materieel. Ze zijn bijvoorbeeld stiller en schoner, maar ook vaak zwaarder. Analyseer de energiebehoefte van het project grondig, om er zeker van te zijn dat elektrische machines voldoende capaciteit hebben voor de (dag)taken. Als je tussentijds moet laden, houd hier dan rekening mee in de planning.
Zorg voor strikte veiligheidsprotocollen rondom het gebruik en transport van batterijen, vooral bij het voldoen aan ADR-normen (de Europese normen voor het internationale vervoer van gevaarlijke stoffen over de weg).
Los van de hogere aanschafwaarde/huur van elektrisch materieel, kunnen ook de kosten stijgen voor de energielogistiek, bouwplaatsinrichting en verzekeringspremies. Lagere kosten voor het energieverbruik compenseren dit (gedeeltelijk).
In deze case study van het festival Into the Great Wide Open 2024 op Vlieland behandelen we de voordelen en de uitdagingen van de transitie naar emissievrij bouwmaterieel voor buitenevenementen en festivals.
